Chủ sở hữu bất động sản bị vây bọc có quyền yêu cầu chủ sở hữu bất động sản vây bọc dành cho mình một lối đi hợp lý trên phần đất của họ. Trong trường hợp tranh chấp lối đi qua, các bên tự hòa giải hoặc hòa giải tại UBND các cấp nơi có đất tranh chấp trước khi nộp đơn khởi kiện ra Tòa án.
Quyền về lối đi qua
Theo Điều 254 Bộ luật Dân sự 2015, quyền về lối đi qua được quy định như sau: “Chủ sở hữu có bất động sản bị vây bọc bởi các bất động sản của các chủ sở hữu khác mà không có hoặc không đủ lối đi ra đường công cộng, có quyền yêu cầu chủ sở hữu bất động sản vây bọc dành cho mình một lối đi hợp lý trên phần đất của họ.
Lối đi được mở trên bất động sản liền kề nào mà được coi là thuận tiện và hợp lý nhất, có tính đến đặc điểm cụ thể của địa điểm, lợi ích của bất động sản bị vây bọc và thiệt hại gây ra là ít nhất cho bất động sản có mở lối đi.
Chủ sở hữu bất động sản hưởng quyền về lối đi qua phải đền bù cho chủ sở hữu bất động sản chịu hưởng quyền, trừ trường hợp có thỏa thuận khác”.
Chủ sở hữu bất động sản bị vây bọc có quyền yêu cầu chủ sở hữu bất động sản vây bọc dành cho mình một lối đi hợp lý trên phần đất của họ. Ảnh minh họa
Ưu tiên các bên tự hòa giải
Theo Điều 202 Luật Đất đai 2013, nhà nước khuyến khích các bên tự hòa giải hoặc hòa giải ở cơ sở. Nếu các bên không hòa giải được thì gửi đơn lên Ủy ban Nhân dân (UBND) cấp xã có đất tranh chấp để hòa giải.
Điều 203 Luật Đất đai 2013 quy định, thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai được xác định như sau: Nếu lối đi này được công nhận trong sổ đỏ thì có thể khởi kiện ra tòa án có thẩm quyền để giải quyết, đóng tiền án phí và xử lý theo quy định.
Nếu lối đi này không được công nhận trong sổ đỏ thì có thể lựa chọn giải quyết một trong hai cơ quan sau: UBND cấp có thẩm quyền hoặc khởi kiện ra tòa án.
Như vậy, các bên cần tự hòa giải hoặc gửi đơn lên UBND các cấp có đất tranh chấp để hòa giải trước khi làm nộp đơn khởi kiện ra tòa án.
Thủ tục khởi kiện tranh chấp
Bước 1. Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện
Theo khoản 2 Điều 189 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015, người khởi kiện chuẩn bị 01 bộ hồ sơ khởi kiện, gồm:
– Đơn khởi kiện theo mẫu.
– Một số giấy tờ như hộ khẩu, chứng minh thư nhân dân hoặc thẻ căn cước công dân hoặc hộ chiếu còn giá trị sử dụng.
– Danh mục tài liệu, chứng cứ kèm theo đơn khởi kiện (sơ đồ, bản trích đo địa chính, bản chụp thể hiện bất động sản bị vây bọc và không có lối đi qua).
Bước 2. Nộp đơn khởi kiện
Người khởi kiện nộp đơn tại Tòa án nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương nơi bị đơn cư trú, trừ trường hợp các đương sự tự thỏa thuận với nhau bằng văn bản yêu cầu Tòa án nơi cư trú, làm việc của nguyên đơn giải quyết.
Người nộp đơn đến Tòa án theo hình thức trực tiếp, qua bưu điện hoặc qua Cổng thông tin điện tử.
Bước 3. Nhận, xử lý đơn khởi kiện, thụ lý đơn
Trong thời hạn 7 ngày, kể từ ngày nhận được giấy báo của Tòa án, người khởi kiện phải nộp tiền tạm ứng án phí và nộp cho Tòa án biên lai thu tiền tạm ứng án phí.
Bước 4. Chuẩn bị xét xử và xét xử.
Thời hạn chuẩn bị xét xử vụ án tranh chấp không quá 6 tháng. Trong thời hạn 1 tháng kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử, Tòa án phải mở phiên tòa; trường hợp có lý do chính đáng thì thời hạn này là 02 tháng.
Thảo Uyên (TH)
